Vremenski uslovi i zagađenje vazduha. Kako se zaštiti pri zagađenom vazduhu?

Koji vremenski uslovi doprinose pogoršanju, odnosno poboljšanju kvaliteta vazduha? Koje mere zaštite preuzeti kada je vazduh vrlo zagađen?

Vremenski uslovi i kvalitet vazduha su u izvesnoj meri povezani. Primarni izvor zagađujućih materija u vazduhu je ljudska aktivnost, ali vremenski uslovi u velikoj meri određuju šta će biti sa zagađujućim česticama prilikom dospevanja u vazduh.

Najpre ćemo nabrojati vremenske uslove koji doprinose poboljšanju kvaliteta vazduha. Vetar meša vazduh i u horizontalnom i u vertikalnom pravcu, odnoseći zagađujuće materije od izvora zagađenja, dok padavine spiraju zagađujuće materije iz vazduha na tlo i ostale površine. Pri sunčanim uslovima, kada nema temperaturne inverzije, takođe dolazi do mešanja prizemnih slojeva vazduh.

Kada je tiho, bez značajnijeg vetra ili tmurno sa maglom/niskom oblačnošću, zagađujuće materije se nakupljaju u oblasti izvora zagađenja, budući da nema mešanja slojeva vazduha i prenošenja zagađujućih materija od izvora zagađenja. Ukoliko takva vremenska situacija potraje satima ili danima, što se obično dešava pri uticaju anticiklona, mogu se dostići kritični pragovi zagađujućih materija u vazduhu.

Situacije sa velikim zagađenjem vazduha su češće u hladnoj polovini, kako zbog nepovoljnih vremenskih uslova, tako i ljudske aktivnosti. Vazduh je naročito zagađen u urbanim i industrijskim sredinama, i oblastima sa velikim prometom saobraćaja.

Kada je kvalitet vazduha loš, odnosno kada je zagađenost vazduha povećana ili dostiže nivoe opasne po zdravlje, preporučuju se izvesne mere, kako bi se smanjio uticaj zagađenja vazduha na zdravlje.

U danima sa velikim zagađenjem treba izbegavati aktivnosti na otvorenom – sport i rekreacija, jer udisanjem vazduha u pluća dospevaju opasne zagađujuće materije, ne provetravati prostorije dok se zagađenje vazduha ne smanji, osetljive grupe stanovništva – novorođenčad, deca, trudnice, hronični bolesnici i stare osobe, treba da izbegavaju boravak na otvorenom.

Izloženost zagađenom vazduhu nije preporučljiva nijednoj kategoriji stanovništva. Ukoliko je neophodan duži boravak na otvorenom pri povećanoj zagađenosti, a za osetljive grupe i za kraće boravke, mogu se koristiti namenske zaštitne maske koje pokrivaju nos i usta, koje umanjuju udisanje zagađujućih materija.