Da li erupcija vulkana Hunga Tonga može uticati na vreme tokom predstojeće zime?

Početkom 2022. godine, tačnije 15. januara, na jugu Pacifika dogodila se jedna od najsnažnijih vulkanskih erupcija u novijoj istoriji – vulkana Hunga Tonga. Uz prva istraživanja vršenih u toku prethodnih meseci, postoje mišljenja da bi erupcija ovog vulkana mogla imati dugoročni uticaj na vreme na planeti, pa i na predstojeću zimu.

Naime, prilikom erupcije ovog vulkana oslobođenja je manja količina sumpor-dioksida, ali zato neobično velika količina vodene pare visoko u atmosferu. Ova dva gasa navodimo budući da mogu imati značajan uticaj na vreme/klimu na planeti.

Kako je atmosfera jedna velika neprekidna sredina u kojoj je sve povezano, tako bilo koje povećanje ili smanjenje zastupljenosti nekog gasa može imati kako kratkoročne tako i dugoročne efekte na vreme širom planete. Kakvi će efekti biti i kada će se tačno ispoljiti teško je predvideti.

Jedna od pretpostavki ovih istraživanja je da bi erupcija ovog vulkana, prilikom koje je emitovana velika količine vodene pare visoko u atmosferu, mogla biti odgovorna za značajnije hlađenje viših slojeva atmosfere na južnoj hemisferi koja su osmotrena tokom prethodnog perioda, i da bi potencijalno ovaj efekat mogao da se prenese i na severnu hemisferu u nastupajućem periodu.

Ovo potencijalno značajnije hlađenje u višim slojevima atmosfere i na severnoj hemisferi bi se nakon određenog vremena moglo odraziti i na dinamiku u nižim slojevima atmosfere, u pogledu raspodele atmosferskih sistema koji utiču na vreme pri tlu.

Kombinovanjem ideja dobijenih tokom ovih istraživanja sa raznim drugim elementima koji imaju uticaja na vreme, došlo se do pretpostavke da bi ovo moglo povećati šanse za češće i trajnije uspostavljanje anticiklona (sistema visokog vazdušnog pritiska) na području severnog Atlantika u toku zime ili proleća, što bi širem ili užem području Evrope moglo doneti češće prodore hladnog vazduh sa severa.

Međutim, bitno je napomenuti da su ideje/pretpostavke ovih istraživanja u domenu teorije, s obzirom da je atmosfera vrlo kompleksan sistem sa brojnim činiocima, pa je vulkanska erupcija samo jedan delić velike slagalice. Preostaje da vidimo koji će to činioci zapravo imati dominantan uticaj na vreme tokom zime 2022/23.